Bramen Planten En Verzorgen: Een Complete Gids

Het kweken van bramen in je eigen tuin is een dankbare bezigheid die je beloont met heerlijke, zoete vruchten. Of je nu een ervaren tuinier bent of net begint, een bramenstruik is relatief makkelijk te verzorgen en kan jarenlang een rijke oogst opleveren. 

Met de juiste aanpak kun je zelfs wilde bramen temmen en ze succesvol in je tuin laten groeien. In deze complete gids leer je alles wat je moet weten over het planten en verzorgen van de bramenstruik. 

Over de braam

De braam is een veelzijdige, winterharde plant die behoort tot het geslacht rubus. Deze struik staat bekend om zijn heerlijke, donkere bessen die in de late zomer en vroege herfst rijpen. Bramen groeien in het wild in bossen, langs wegen en in tuinen, waar ze met hun stekelige takken ondoordringbare heggen kunnen vormen.

De plant heeft niet alleen eetbare vruchten, maar ook bladeren die gebruikt worden voor thee, en bloemen die nectar leveren voor bijen en vlinders. De bramenstruik bloeit van mei tot juni. Daarna komen er bramen.

Soorten bramen

Er bestaan vele soorten bramen, elk met hun eigen unieke kenmerken. De gewone braam (rubus fruticosus) is de meest voorkomende soort in Europa. Daarnaast zijn er cultivars zoals de doornloze braam, die speciaal gekweekt is voor gemakkelijke oogst.

De framboos (rubus idaeus) is een nauw verwante soort die tot hetzelfde geslacht behoort. Over deze kwetsbare vrucht schreven we eerder het artikel frambozen planten en verzorgen.

In Noord-Amerika vind je de rubus occidentalis of zwarte framboos, terwijl in Azië de Japanse wijnbes (rubus phoenicolasius) populair is. Elke soort heeft zijn eigen smaakprofiel en groeikenmerken, wat bijdraagt aan de rijke diversiteit binnen deze plantenfamilie.

Bramenstruik in de tuin: standplaats

Een goed begin is het halve werk, ook als het op de verzorging van bramen aankomt. Houd rekening met het volgende om je bramen een goede start te geven:

Zonnige of halfschaduw plek

Bramen zijn flexibele planten die zowel in de volle zon als in de halfschaduw kunnen groeien. Een zonnige plek heeft echter de voorkeur, omdat dit zorgt voor meer bloemen en betere vruchten. De zon heeft een positieve invloed op de bloei en trekt meer insecten aan voor een betere bestuiving. Een te donkere plek moet je vermijden omdat dit de vruchtzetting vermindert.

Goede bodemomstandigheden

Bramenstruiken zijn niet veeleisend wat betreft de bodem. Ze groeien op bijna elke normale tuingrond. Bij zandgrond kun je de kwaliteit verbeteren door humus en compost toe te voegen. Voor kleigrond is het belangrijk om zand of kiezelstenen toe te voegen voor een betere drainage. Een licht kalkhoudende grond werkt het beste voor een optimale groei. Hier ontdek je meer over de verschillende bodemtypen.

Ruimte voor groei

Bramenstruiken kunnen flink uitbreiden, dus voldoende ruimte is essentieel. Voor half-rechtopstaande soorten heb je drie tot vier meter afstand nodig tot andere planten. Bij rechtopgroeiende variëteiten volstaat ongeveer 150 centimeter. 

Omdat de wortels zich vlak onder het grondoppervlak verspreiden, is het slim om een wortelbegrenzing in te graven om woekering te voorkomen. Zorg ook voor bevestigingsmogelijkheden zoals draden of spalieren om de lange uitlopers te geleiden.

Bramen planten: stap voor stap

Wil je een bramenstruik planten? Doorgaans worden bramen in container aangeboden, zelf bramen zaaien is lastig en het duurt een aantal jaar voordat er vruchten komen.

Beste planttijd

Het planten van bramen kun je het beste doen in het voorjaar of de herfst. Het voorjaar heeft een lichte voorkeur omdat de struik dan direct goed kan aanslaan. April is ideaal, als er geen vorst meer is. Heb je bramen in pot? Deze kun je het beste eind maart of van november tot oktober planten.

Plantgat voorbereiden

Maak een ruim plantgat van ongeveer 30 tot 50 centimeter diep. Meng de uitgegraven grond met compost en wat mest voor een voedzame basis. Zorg dat de grond goed los is en vrij van wortelonkruid.

Planten en water geven

Dompel de pot eerst in water voordat je gaat planten. Zet de bramenstruik vervolgens op dezelfde diepte als deze in de pot stond – de bovenkant van de kluit moet gelijk zijn met het tuinniveau. Plant niet te diep, want dit kan leiden tot rotting. Ook te hoog planten is niet goed omdat het water dan langs de wortels wegloopt.

Vul het gat met de verrijkte grond en druk deze stevig aan. Geef direct flink water en bedek de grond rond de plant met mulch om uitdroging te voorkomen. Hier lees je meer over mulchen.

Bramen verzorgen

Het onderhouden van je bramen is geen hogere wiskunde, maar een beetje verzorging kan geen kwaad. Deze stappen zijn belangrijk voor een mooie, gezonde en productieve bramenstruik.

Water geven

Een bramenstruik heeft regelmatig water nodig, vooral tijdens warme en droge periodes. Geef water bij voorkeur in de vroege ochtend of late avond. Let op dat je het water direct bij de voet van de plant giet en niet over de bladeren of vruchten heen sproeit om schimmelvorming te voorkomen. Bij bramen in potten is extra aandacht nodig omdat de grond sneller uitdroogt. Controleer regelmatig of de grond twee tot drie centimeter onder het oppervlak nog vochtig aanvoelt.

Bemesten

Bramenstruiken zijn bescheiden als het gaat om voeding. Bramen bloeien ook zonder bemesting, maar als je lekkere en grote bramen wilt, is een beetje mest geen slecht idee. Een hoofdbemesting als de plant gaat uitlopen in het voorjaar is meestal voldoende. Gebruik bij voorkeur een organische meststof.

Wees voorzichtig met te veel stikstof, want dit stimuleert bladgroei ten koste van de vruchten. Op schrale zandgrond kun je eventueel in augustus nog een tweede, lichte bemesting geven.

De beste voeding voor klein fruit

De beste voeding voor klein fruit

Bio moestuin mest

• 100% organisch & plantaardig
• Eenvoudig te mengen met het gietwater
• Ideaal voor (vrucht)groenten en (klein)fruit

Bekijk product

4.5 (4 reviews)

  Op voorraad

Bramen snoeien 

Als je de bramenstruik niet snoeit, kan deze erg groot worden. Bovendien gaat er veel energie naar de stengels en uitlopers, wat de kwaliteit van de vruchten niet ten goede komt. Snoeien is dus een belangrijk onderdeel van de bramenverzorging.

Wanneer bramen snoeien?

Het beste moment om bramen te snoeien, is laat in de winter of vroeg in het voorjaar, voordat de nieuwe groei begint. Begin met het verwijderen van alle dode, beschadigde of zieke takken. Knip vervolgens de takken die vorig jaar fruit droegen tot aan de grond af, omdat deze niet opnieuw zullen dragen. Laat de nieuwe, sterke scheuten staan en kort deze in tot ongeveer 1,5 meter om een goede structuur te behouden. 

Voor de verschillende soorten bramen, zoals de doornloze variëteiten of klimmende bramen, kan de snoeitechniek licht variëren, maar het basisprincipe blijft hetzelfde: oud hout weghalen en nieuw hout stimuleren voor een gezonde en productieve plant.

Bramen stekken

De makkelijkste methode om bramen te stekken is bramen afleggen, waarbij een tak van de moederplant in de grond wordt gebogen en vastgezet, zodat deze wortels vormt. Dit proces kan ook volledig natuurlijk ontstaan: als de takken gaan hangen en de grond raken, gaan bramen woekeren.

Vind je dat je bramenstruik te veel woekert? Verwijder dan alle wortels en hangende scheuten zo grondig mogelijk. Controleer de komende tijd regelmatig of er nieuwe scheuten uit de grond komen. Als dit gebeurt, zijn er waarschijnlijk nog wortelstukken achtergebleven die je alsnog moet uitgraven.

Opbinden en leiden

Een bramenstruik heeft veel ruimte nodig en vraagt om goede geleiding, omdat de takken anders gaan hangen (en op die manier kunnen woekeren). Je kunt de struik leiden tegen een muur, schutting of speciale plantensteun. Zo maak je van een struik een klimplant: dat ziet er ook nog eens mooi uit!

Bind nieuwe uitlopers zo snel mogelijk vast, omdat lange uitlopers minder buigzaam zijn. Controleer de groei regelmatig, liefst een paar keer per week, omdat bramen snel groeien. Voor het leiden heb je minimaal zes draden nodig, waar je de takken om de 30 tot 40 centimeter aan vastmaakt. Kies in het begin van de zomer vijf tot zes sterke takken uit en bind deze waaiervormig vast voor optimale lichtverdeling.

Wanneer bramen plukken?

Het bramen-seizoen loopt van eind juli tot half september. Je kunt zien dat bramen rijp zijn als ze van rood naar helemaal zwart verkleuren. Trek voorzichtig aan de vrucht – als deze makkelijk loslaat, is hij perfect rijp. Niet rijpe braambessen zijn vaak wat zuurder van smaak.

Veelvoorkomende problemen 

Hoewel bramenstruiken over het algemeen sterk zijn, kunnen ze toch last krijgen van verschillende ziektes en plagen. De meest voorkomende problemen zijn schimmelziektes, die vooral in vochtige periodes opduiken. De grijze schimmel (botrytis) heeft een sterke invloed op de vruchten, waardoor deze bruin verkleuren en bedekt raken met grijs schimmelpluis.

Blijven je bramen klein? Dan heeft je struik misschien last van een andere veelvoorkomende kwaal: de bramengalmijt (de rode vruchtenziekte). Deze microscopisch kleine mijten zuigen voedingsstoffen uit de bramen, waardoor delen van de vrucht hard en rood blijven. Deze aangetaste vruchten zijn niet meer geschikt om te eten.

Ook braamroest komt regelmatig voor, herkenbaar aan rood-bruine vlekken op de bladeren. Deze schimmelziekte remt de groei van de struik en heeft een negatieve invloed op de rijping van de vruchten.

En oplossingen

Om deze problemen te voorkomen, is het belangrijk om je bramenstruik luchtig te houden. Bind de takken goed op en snoei regelmatig, zodat er geen donkere, vochtige plekken ontstaan waar schimmels zich thuis voelen. Als je struik toch is aangetast, verwijder dan direct alle zieke delen en voer deze af. Laat aangetaste delen niet in de tuin liggen: dit kan leiden tot nieuwe besmettingen.

Veelgestelde vragen over bramen onderhoud

Bramen planten en verzorgen, conclusie

Het planten en verzorgen van bramen in je eigen tuin heeft een sterke invloed op je tuinbeleving en geeft je de kans om te genieten van zelfgekweekte, heerlijke vruchten. Door het volgen van de tips in deze gids maak je een vliegende start met je bramenstruiken. Ben je op zoek naar meer inspiratie of heb je vragen? Bekijk dan ook eens onze andere artikelen met tips en advies of stel je vraag hieronder!

Louis Hooft

Oprichter & Gazon expert

Maak kennis met Louis Hooft, de oprichter van MOOWY en jouw vertrouwde expert. Met een diepgaande passie voor prachtige gazons en een schat aan ervaring in tuin verzorging, staat Louis klaar om tuinliefhebbers te begeleiden bij het realiseren van een groenere en levendigere buitenruimte dan ooit tevoren. Vertrouw op Louis voor waardevolle tips, handige trucs en de beste producten om jouw tuin te laten stralen!