Gazon beluchten – alles wat je moet weten (incl. tips & tricks)

In dit artikel lees je wat beluchten is, hoe en wanneer je dat doet en welke gereedschappen je ervoor kunt gebruiken. Bekijk ook zeker onze instructievideo én lees het antwoord op veelgestelde vragen. Aan de slag? Volg dan het stappenplan. Op naar een mooi en sterk gazon!

Beluchten van gras, wat is dat?

Beluchten betekent letterlijk: lucht in de grond brengen. En dit doe je door kleine stukjes uit de grond te halen. Zo ontstaan er kleine luchtzakjes waardoor lucht, licht, water en voeding hun weg naar beneden kunnen vinden. De wortels kunnen zich hierdoor beter ontwikkelen en je grasmat wordt sterker én mooier.
Is de grond dichtgeslagen, dan is het tijd om te beluchten. Het gebruik van tuinmeubelen en speeltoestellen op het gazon, een looppad door het gras en zelfs het gewicht van de grasmaaier zorgt voor een dichtgeslagen grond. Het hoeft niet zo te zijn dat het hele gazon hier last van heeft, het ene gedeelte van het gazon wordt nu eenmaal intensiever gebruikt dan het andere. Het gevolg? Regen kan niet meer worden verwerkt, planten nemen geen zuurstof, licht en voeding meer op, stoppen met groeien en sterven uiteindelijk af. En dat wil je voorkomen!

Waarom het gazon beluchten?

Beluchten van het gazon is een vorm van onderhoud die nog niet heel vaak voorkomt in tuinen. Maar er zijn een aantal heel goede redenen te noemen waarom dit een klus is die je moet oppakken.

Beluchten zorgt voor de toevoer van zuurstof

De wortels van het gras hebben zuurstof nodig. Hoe meer zuurstof, hoe gezonder het gazon. Zonder zuurstof gaat het gras dood.

Beluchten zorgt voor de toevoer van lucht

In de fotosynthese maakt de plant met behulp van licht, water en koolstofdioxide suikers aan. Er kan echter ook een opeenhoping van koolstofdioxide ontstaan. Dit gebeurt vaak in de warme zomermaanden. Krijgt het gras een bruine kleur, dan is de kans groot dat er zich te veel koolstofdioxide in de bodem bevindt. Een opeenhoping van koolstofdioxide ontstaat wanneer wortels geen lucht krijgen.

Beluchten zorgt voor de toevoer van licht

Nog een element waar een plant niet zonder kan: licht. De zon geeft de energie die de plant nodig heeft om suikers aan te maken en te groeien. Maar een dichtgeslagen grond kan geen licht opnemen.

Beluchten zorgt voor de toevoer van water

Een dichtgeslagen gazon kan ook geen water opnemen en (regen)water niet afvoeren. In de lage landen valt veel regen, en de herfst brengt zelfs grote hoeveelheden regen met zich mee. Een goede drainage van het gazon is dus heel belangrijk!

Beluchten zorgt voor een betere opname van voedingsstoffen en nieuw zaad

Door te beluchten open je de bodem. De grond kan hierdoor weer de benodigde voedingsstoffen opnemen. Het is ook een goede stap voordat je gaat zaaien. Nieuw zaad wordt sneller opgenomen in een grond die net is belucht.

Door te beluchten geef je het gazon de benodigdheden om gezonde en sterke wortels te creëren, die de ruimte krijgen zich te ontwikkelen. De bodem wordt gevoed, het gras groeit zoals het moet groeien en krijgt die mooie, frisgroene kleur.

Hoe vaak moet je het gazon beluchten?

Hoe vaak je je gazon moet beluchten hangt af van de kwaliteit van je grasmat maar ook van de soort grond in je tuin. Heb je een harde, compacte kleigrond in je tuin, dan is het aan te raden om één keer per jaar het volledige gazon te beluchten. Een zandgrond is vaak minder snel dichtgeslagen. Vaak is het voldoende om alleen kleine gedeeltes aan te pakken.
Het beste advies dat we je kunnen geven: kijk naar het gras. Heeft er zich een toplaag gevormd, loopt het water niet meer weg of is je grasmat gewoon niet in een al te beste conditie? Dan is het aan te raden het gazon te beluchten.

Wanneer het gazon beluchten?

Wanneer je het best belucht, hangt af van het type gras en het weer. Is er sprake van aanhoudende droogte of extreme hitte? Doe het dan niet. Je loopt kans dat het gazon uitdroogt. Pas op met beluchten in de winterperiode. Je wilt immers niet dat de vorst te diep de grond in trekt. Belucht daarom uiterlijk 4 weken voordat het gaat vriezen.

Beluchten in de lente of zomer

In het voorjaar en in de zomer groeien de grassoorten die het meest van warmte houden erg hard. Door te beluchten geef je het gras de ruimte, zuurstof en water die het nodig heeft om te groeien.

Beluchten in het najaar

In de zomer krijgt je grasmat veel te verduren. Kinderen spelen, huisdieren rennen, misschien plaats je wel tuinmeubelen op het gras, staat er een zwembad of een trampoline. Door het gewicht wordt de grond compacter en krijgt het gras een toplaag. Het najaar is hét moment om de schade te herstellen. Door de regen is de grond al wat vochtiger en je zult zien dat het gereedschap makkelijker de grond in gaat.

De plant haalt zelf de benodigde voedingsstoffen uit de meststof op het moment dat deze dat nodig heeft. Twee of drie keer per jaar bemesten is genoeg. Wanneer je dat doet, hangt af van het type mest dat je hebt. Wil je bemesten in het voorjaar, doe dit dan vroeg in het seizoen; februari of maart.

Waarmee kun je het beste je gazon beluchten

Welk gereedschap gebruik je om het gazon te beluchten? Dit hangt vaak af van de oppervlakte die je wilt behandelen. Handmatig beluchten is geschikt voor kleine oppervlakken, machinaal voor grote of dichtgeslagen stukken. We lichten de verschillende mogelijkheden aan je toe.

Prikrol

Met een handmatige prikrol maak je snel en eenvoudig subtiele gaatjes in je gazon. Het laat weinig rommel achter en toch krijgt je gazon de behandeling die het nodig heeft. Het gras wordt licht bewerkt, daardoor zal je de behandeling wel wat sneller moeten herhalen. Is de bodem heel erg dichtgeslagen? Dan zet een prikrol geen zoden aan de dijk. Gebruik in dat geval een machine.

Beluchtingssandalen

Wil je een klein oppervlak beluchten, overweeg eens om beluchtingssandalen te gebruiken. Dit zijn schoenzolen met grote spikes aan de onderkant. Bind ze onder je schoenen en stappen maar! Je belucht het gazon simpelweg door eroverheen te lopen.

Handmatig gazon beluchten met een riek

Staat er achterin de schuur een riek te verstoffen? Gebruik deze voor een plaatselijke beluchting. Bijvoorbeeld op een plek die het zwaar te verduren heeft gehad door betreding of omdat het verstopt heeft gezeten onder tuinmeubelen of een zwembad. Met een riek maak je diepere gaten in de grond dan met een prikrol of met sandalen. Het is wel een tijdrovende en arbeidsintensieve klus. Wil je een groot oppervlak onder handen nemen? Kies dan niet voor deze optie.

Werkwijze: Steek de riek zo recht mogelijk in de grond en schud deze zachtjes heen en weer. Zo worden de gaten groter en kun je de riek ook weer gemakkelijk verwijderen.

Beluchtingsmachine

Klaar voor het grove geschut? Heb je een groot gazon of is het heel erg verdicht? Dan is een beluchtingsmachine wel aan jou besteed! Een beluchtingsmachine heeft vrij veel weg van een grasmaaier of verticuteermachine. Voorzien van een benzinemotor, loop je zo achter dit apparaat aan. Een beluchtingsmachine heeft een dichte of een holle pen. Een dichte pen is een krachtigere versie van de prikrol. Een holle pen trekt pluggen van wel 1 centimeter doorsnede en 10 centimeter lang uit de grond.

Boven op een beluchtingsmachine vind je een groot waterreservoir. Vul deze met water om de machine te verzwaren. Zo kunnen de pennen dieper de grond in.

Een machine is misschien wat prijzig in de aanschaf in verhouding met hoe vaak je het apparaat gebruikt, maar je kunt er ook een huren. Tip: deel de huur, de kosten én het werk met je buren. Gezellig én nuttig!

Hoe diep in de grond moet je beluchten?

Maak je gebruik van een prikrol, beluchtingssandalen of een beluchtingsmachine, druk dan de volledige lengte van de pennen in de grond. Met een riek bepaal je de diepte zelf. Om het gazon optimaal te kunnen beluchten, houd je een diepte van 10-15 centimeter aan.

Meer gazontips? Abonneer je op ons YouTube-kanaal.

Moet je een nieuw gazon beluchten?

Nee. Door te beluchten, stimuleer je de wortels om dieper te kunnen groeien. Een nieuw gazon moet deze wortels nog ontwikkelen. Wacht daarom minimaal tot het tweede jaar met je nieuwe gazon te beluchten.

Is beluchten hetzelfde als verticuteren?

Beluchten en verticuteren vallen allebei in de categorie ‘gazononderhoud’. Maar wat is precies het verschil?

Verticuteren doe je met een verticuteermachine of -hark. Dit gereedschap is voorzien van kammen, hiermee snijd je het dode materiaal uit het gras. Dit is echter niet het enige wat het doet. Met verticuteren wordt ook de bovenste laag van de grond meegenomen. De wortels die hier zitten worden in tweeën gespleten. Dit brengt een herstelreactie teweeg waardoor het gras weer harder gaat groeien.

Door te beluchten maak je gaten in de bodem. Je belast het gazon nog steeds een beetje, maar de wortels krijgen niet zo’n opdonder als bij het verticuteren. Ze krijgen juist weer de ruimte om te ademen en om licht, water en voeding op te kunnen nemen.

Wat moet er eerst: beluchten of verticuteren?

Het best verticuteer je het gazon eerst, daarna belucht je het. Er komt zelfs nog een stap voor: grasmaaien. Maai het gazon eerst zo kort mogelijk. Vervolgens kun je verticuteren. Na het verticuteren is het gazon mooi kort en vrij, het organisch materiaal en onkruid is immers verwijderd. Ga dan over op beluchten.

Wat te doen na het beluchten van het gazon?

Na het beluchten van het gazon zijn er verschillende dingen die je kunt doen, afhankelijk van het soort gereedschap dat je hebt gebruikt.

Ruim de losse materialen die uit de grond zijn gekomen op

Heb je machinaal belucht? Dan zijn er heel wat stukken grond vrijgekomen. Sommige mensen kiezen er voor om de resten te laten liggen als natuurlijke bemesting. Na een week of twee zijn de resten wel weer opgenomen in het gazon en kun je het gras ook weer maaien. Het staat natuurlijk wel een stuk netter als je de resten van het gazon verwijdert. Geef het gazon daarna dan wel een topdressing.

Geef je gazon een topdressing

Na het beluchten is de weg naar de bodem open. Een ideaal moment om je gazon van een topdressing te voorzien. Compost of een andere organische meststof voedt het bodemleven. Belucht je in het najaar, dan kun je ook kiezen voor een specifieke najaarsmeststof. Deze bemesting heeft een verhoogd gehalte kalium, waardoor jouw grasmat aansterkt en het gras wordt voorbereid op de winter.

Zaai kale plekken bij

Wil je kale plekken in het gras bijzaaien, dit is het moment! De beluchting zorgt voor een goede lucht- en waterbeweging en verminderde verdichting en de openingen vormen een mooi zaaibed. Nieuw graszaad kan zijn weg naar de bodem snel vinden.

Stappenplan beluchten

Volg onderstaand stappenplan en jouw gazon ziet er straks weer strak en stralend uit.

1. Maai het gras zo kort mogelijk
2. Belucht je gazon. Doe dit zowel in verticale richting als in horizontale richting.
3. Maak het gereedschap dat je gebruikt hebt schoon. Je zult jezelf de volgende keer dat je gaat beluchten dankbaar zijn.
4. Ruim de achtergebleven resten op.
5. Vul de gecreëerde openingen met een meststof of andere topdressing om de bodem te voeden.

Ben je er klaar voor? Zo begin je!

Zorg ervoor dat je de juiste uitrusting hebt om aan de slag te gaan. Haal het juiste gereedschap in huis (een prikrol, beluchtingssandalen, hollepijpbeluchter of beluchtingsmachine). Zorg ook dat je gazonmest aanschaft en indien gewenst graszaad, mocht je besluiten om direct bij te zaaien. Gelukkig heeft MOOWY al deze spullen in huis – zo ligt jouw gazon er op zijn best bij.

Meer over tuinonderhoud?

Bekijk de gerelateerde artikelen hieronder en bekijk ons aanbod in graszaad, meststoffen, verticuteer producten en toebehoren voor in de tuin.

Mocht je naar aanleiding van dit artikel vragen hebben kan je altijd met ons contact opnemen, dan helpen we je graag verder.