Bladluis bestrijden en voorkomen: dit zijn dé geheimen tegen luizen op planten

Bladluizen zijn luizen op planten en vormen een veelvoorkomende plaag in tuinen. Deze kleine wezentjes kunnen grote schade aanrichten aan je planten. 

In dit artikel onderzoeken we wat bladluizen zijn, waarom ze een probleem vormen en hoe je bladluis kunt bestrijden. We bespreken ook hoe je planten met bladluis het beste kunt behandelen. Er komen diverse bladluisbestrijdingsmethoden aan bod en je krijgt tips voor het voorkomen van bladluis. Lees snel verder!

Wat zijn bladluizen en waarom vormen ze een probleem?

Bladluizen zijn kleine, zachte insecten die zich voeden met plantensap. De meesten kennen ze in de vorm van zwarte beestjes op een plant. Ze staan ​​bekend als ‘sapzuigers’, omdat ze hun naaldachtige monddelen gebruiken om plantenweefsels te doorboren en het sap eruit te halen.

Deze voedingsmethode veroorzaakt uitgebreide plantschade, waardoor de plant op cellulair niveau verzwakt en zelfs gedood wordt.

Om het probleem nog groter te maken, planten bladluizen zich enorm snel voort. Sommige soorten brengen zelfs levende jongen ter wereld zonder dat ze hoeven te paren (bah!). Dit betekent dat een kleine bladluispopulatie snel kan uitgroeien tot een volwaardige plaag. 

En tot overmaat van ramp kunnen bladluizen schadelijke plantenvirussen overbrengen, waardoor je tuin nog meer beschadigd raakt.

Bladluizen identificeren: kenmerken en tekenen van besmetting

Bladluizen zijn er in verschillende kleuren. Naast de meest bekende zwarte bladluis, is er ook de witte bladluis en groene bladluis. Maar ze zijn er ook in het geel en in het roze. Ze zitten meestal op de onderkant van bladeren of op nieuwe groei, waar ze ongestoord kunnen eten.

Tekenen dat je planten mogelijk besmet zijn met bladluizen zijn onder andere:

• Gekrulde of vervormde bladeren
• Vergelende bladeren
• Belemmerde groei 
• De aanwezigheid van honingdauw

Honingdauw is een bijproduct van dat bladluizen veroorzaken doordat ze niet alle suiker uit de plantensappen gebruiken. Honingdauw kan ander ongedierte aantrekken, zoals mieren en roetdauw. Bijen maken er honing van.

Verschillende soorten bladluizen

Er zijn wereldwijd meer dan 4.000 bekende soorten bladluizen. Alleen al in Europa komen meer dan 800 soorten voor.

De meest voorkomende bladluissoorten in Nederland zijn:

• Groene perzikluis (Myzus persicae)
• Zwarte bonenluis(Aphis fabae) 
• Rozenluis (Macrosiphum rosae)
• Koolbladluis (Brevicoryne brassicae)

Je vindt deze luizen op rozen, groenten en Oost-Indische kers in de lente, zomer en vroege herfst; elk met een voorkeur voor bepaalde plantensoorten, maar sommige kunnen zich voeden met een breed scala aan gastheren.

Hoe beschadigen bladluizen planten?

Zoals eerder vermeld, voeden bladluizen zich met plantensap. Dit kan de plant verzwakken en ervoor zorgen dat bladeren gaan krullen of vervormen. Naast deze directe schade kan de door bladluizen geproduceerde honingdauw nog meer problemen veroorzaken.

Honingdauw is een suikerachtige substantie die mieren kan aantrekken en de groei van roetdauw kan bevorderen. Als roetdauw de bladeren van de plant bedekt, wordt zonlicht geblokkeerd en de fotosynthese verstoort. 

Bladluizen kunnen ook plantenvirussen overbrengen, wat leidt tot verdere schade of zelfs het overlijden van je plant.

Welke virussen verspreiden bladluizen?

Bladluizen brengen verschillende plantenvirussen over, waaronder:

• Caulimovirussen
• Closterovirussen 
• Cucumovirus
• Potyvirussen

Enkele specifieke voorbeelden van deze virussen zijn:

• Bloemkoolmozaïekvirus – een caulimovirus dat groeiachterstand, aderverkleuring, mozaïekpatronen en bladlaesies veroorzaakt – meestal te zien op Chinese kool en rapen.
• Bean common mosaic virus (BCMV) en Bean common mosaic necrosis virus (BCMNV) – potyvirussen die mozaïekpatronen op bladeren veroorzaken, vergeling, dwerggroei en necrose (celbeschadiging die leidt tot weefselsterfte), wat leidt tot aanzienlijk verlies van bonenoogst. 
• Komkommermozaïekvirus – een zeer besmettelijk cucumovirus dat meer dan 1200 soorten infecteert, waaronder komkommers, tomaten, paprika’s en verschillende siergewassen. Het virus veroorzaakt mozaïekpatronen op bladeren, groeiachterstand, misvormde vruchten en verminderde opbrengst.

Deze virussen tasten een breed scala aan veelvoorkomende tuinplanten aan. Hun overdracht door bladluizen speelt een belangrijke rol bij de verspreiding van virale infecties in landbouwgewassen.

De relatie tussen bladluizen en mieren: eten mieren bladluizen?

Mieren hebben een symbiotische relatie met bladluizen. Dit betekent dat beide soorten profiteren van hun interactie. Mieren eten geen bladluizen; in plaats daarvan ‘bebouwen’ ze ze hun honingdauw.

Dit maakt bladluizen een waardevolle hulpbron voor de mierenpopulatie, die hun kostbare bladluizen zal beschermen tegen roofdieren, zoals lieveheersbeestjes en gaasvliegen. 

Van mieren is zelfs bekend dat ze hun ‘bladluiskwekerijen’ verplaatsen naar nieuwe planten wanneer hun huidige voedselbron uitgeput raakt. In ruil daarvoor voorzien de bladluizen de mieren van een gestage stroom honingdauw.

Wil je weten hoe je een mierenplaag verwijdert als ze je planten of gazon beschadigen? Je leest er alles over in ons artikel over mieren in de tuin.

Hoe bladluizen permanent verwijderen: effectieve methoden voor bladluisbestrijding

Het permanent verwijderen van bladluizen kan een uitdaging zijn, maar er zijn verschillende effectieve methoden die je kunt gebruiken om luis te bestrijden:

• Fysieke verwijdering: bladluizen met de hand pletten of een sterke waterstraal gebruiken om ze van je planten te verwijderen, kan een effectieve manier zijn om hun aantal te verminderen. Vergeet niet om je planten regelmatig te controleren op tekenen van aantasting. Handel altijd snel om te voorkomen dat de bladluizen zich gaan vermenigvuldigen.
• Nuttige insecten: het introduceren van natuurlijke vijanden, zoals lieveheersbeestjes, gaasvliegen en sluipwespen, kan helpen om bladluis te voorkomen en te bestrijden. Deze insecten jagen op bladluizen en helpen hun aantal onder controle te houden.
• Barrières en vallen: Het plaatsen van barrières, zoals aluminiumfolie of plakband, rond de basis van je planten kan helpen voorkomen dat bladluizen langs de stelen omhoog klimmen. Je kunt gele vangplaten gebruiken (zoals we die kennen voor het vangen van fruitvliegjes) om bladluizen te vangen, wat kan helpen om hun aantal te verminderen.
• Gewasrotatie: Door je gewassen te roteren, kan de levenscyclus van bladluizen worden doorbroken. Hierdoor wordt het voor hen moeilijker om een ​​grote populatie in je tuin te vestigen.
• Begeleidende planten: het planten van bepaalde planten, zoals goudsbloemen, knoflook of uien, in de buurt van vatbare planten kan helpen om bladluizen af ​​te schrikken.

Bladluis bestrijden: natuurlijke en chemische oplossingen

Er zijn verschillende natuurlijke en chemische oplossingen beschikbaar voor het bestrijden van bladluizen. Het maakt niet uit of je groene bladluis gaat bestrijden of rode bladluis aan wil pakken: deze manieren van bladluisbestrijding zijn voor elke soort inzetbaar. 

Probeer altijd eerst een natuurlijk middel tegen bladluis. Maar als deze niet werken, moet je misschien grover geschut (en dus chemische bestrijdingsmiddelen) gebruiken. 

Natuurlijke bladluisbestrijding

Neem-olie, insectendodende zeep en zelfgemaakte middeltjes, zoals een mengsel van water, afwasmiddel en plantaardige olie, kunnen effectief zijn bij de bestrijding van luizen op planten. Deze biologische bladluisbestrijding werkt doordat de bladluizen verstikken of doordat de voeding wordt verstoord.

Geen zin om zelf een middel tegen luizen te maken, maar wil je wel iets zonder pesticide? Onze ecologische bladinsecten-vloeistof is handig in gebruik en geschikt voor buiten, in de kas en serre.

Bio bladinsecten vloeistof

Bio bladinsecten vloeistof

Bio bladinsecten vloeistof

• Handig in gebruik
• Ecologische insecten bestrijding zonder pesticide
• Toe te passen op groenten, kleinfruit, fruitbomen, hagen, sier- en kamerplanten

Bekijk hier

4.6 (7 beoordelingen)

  Morgen in huis

Chemische oplossingen

Zoek naar producten die ingrediënten bevatten zoals pyrethrine of malathion. Volg altijd de aanwijzingen op het productetiket en gebruik deze chemicaliën als laatste redmiddel om luis te bestrijden.

Toekomstige plagen voorkomen: tips voor ‘bladluisresistent’ tuinieren

Moedig nuttige insecten aan

Plant bloemen en kruiden die luisetende roofdieren aantrekken, zoals lieveheersbeestjes en gaasvliegen, om bladluispopulaties onder controle te houden.

Inspecteer planten regelmatig

Controleer je planten regelmatig op tekenen van bladluis en onderneem direct actie als je luis in je planten tegenkomt.

Houd je planten gezond

Een gezonde plant is minder vatbaar voor bladluisplagen. Geef je planten voldoende water, voedingsstoffen en zonlicht om ze sterk te houden. Een sterke plant is beter opgewassen tegen ongedierte.

Snoei en gooi besmet plantmateriaal weg

Als je bladluizen op je planten aantreft, snoei dan de aangetaste bladeren en takken weg en gooi ze in de prullenbak. 

Composteer geïnfecteerd plantmateriaal niet. Dit kan bladluizen verspreiden naar andere delen van je tuin.

Gebruik rijhoezen

Het bedekken van vatbare planten met rijhoezen (rijafdekkingen) kan helpen om te voorkomen dat bladluizen ze in de eerste plaats bereiken.

Bladluis nazorg: planten helpen herstellen

Na een bladluisplaag kunnen je planten wat extra zorg nodig hebben om volledig te herstellen. De volgende tips kunnen helpen:

• Water planten diep: geef je planten diep water om resterende bladluizen en hun honingdauw weg te spoelen.
• Bemesten: gebruik een uitgebalanceerde meststof om je planten te helpen herstellen van de schade veroorzaakt door bladluizen.
• Snoeien: snoei beschadigde bladeren of takken weg om nieuwe groei te stimuleren.
• Monitor: houd je planten in de gaten voor tekenen van een terugkerende plaag en check regelmatig of je geen luizen op planten ziet.

Vaak aangetaste planten

Hoewel bladluizen een breed scala aan planten kunnen aanvallen, zijn sommige vatbaarder dan andere. Hier zijn een paar veel voorkomende planten waarvan bekend is dat bladluizen deze vaak teisteren:

• Rozen
• Fruitbomen, zoals appel en perzik
• Bonen
• Tomaten
• Komkommers
• Pompoen
• Brassica’s, zoals broccoli en kool

Bladluizen op planten: hoe bescherm je je favoriete planten tegen bladluizen?

Als je een favoriete plant hebt die bijzonder vatbaar is voor bladluizen, dan zijn er een paar dingen die je kunt doen om deze te beschermen:

• Isoleren: houd de plant geïsoleerd van andere gevoelige planten om verspreiding van bladluizen te voorkomen.
• Gebruik barrières: plaats barrières, zoals plakband of aluminiumfolie, rond de basis van de plant om te voorkomen dat bladluizen langs de stengel omhoog kruipen.
• Spray: gebruik een natuurlijk of chemisch middel om bladluizen op afstand te houden.

Veelgestelde vragen over bladluisbestrijding

Verban bladluizen voorgoed en onderhoud een gezonde tuin

Bladluizen kunnen een hardnekkige plaag in je tuin zijn, maar door de juiste maatregelen te nemen, kun je hun populaties onder controle houden en toekomstige plagen voorkomen. 

Onthoud: 

• Controleer je planten regelmatig op tekenen van bladluis
• Moedig nuttige insecten aan
• Gebruik natuurlijke of chemische bestrijdingsmiddelen als laatste redmiddel. 

Met deze tips kun je bladluizen bestrijden en een gezonde, productieve tuin onderhouden.

Heb of had je last van bladluizen in je tuin? Welke methoden heb je gebruikt om ze te beheersen? 

Deel je ervaringen in de reacties hieronder!

Meer leren over tuinieren? Leer over verticaal tuinieren, of je eigen moestuin aanleggen!

Mocht je naar aanleiding van dit artikel vragen hebben kan je altijd met ons contact opnemen, dan helpen we je graag verder.

Veel tuinier plezier!

Louis Hooft

Oprichter & Gazon expert

Maak kennis met Louis Hooft, de oprichter van MOOWY en jouw vertrouwde expert. Met een diepgaande passie voor prachtige gazons en een schat aan ervaring in tuin verzorging, staat Louis klaar om tuinliefhebbers te begeleiden bij het realiseren van een groenere en levendigere buitenruimte dan ooit tevoren. Vertrouw op Louis voor waardevolle tips, handige trucs en de beste producten om jouw tuin te laten stralen!